W skład budynków dla bydła wchodzą: obory dla krów dojnych, cie-lętniki, jałowniki oraz obory dla bydła rzeźnego. W zespole budynków w gospodarstwie rolnym, budynek dla zwierząt wymaga największego nakładu robocizny związanej z obsługą bydła. W przeliczeniu na 1 sztukę bydła, dzienny obrót masy towarowej kształ­tuje się w sposób następujący: dowóz pasz i ściołów — 50 kg dziennie/l DJP wywóz mleka — 15 kg dziennie/1 DJP wywóz obornika — 40 kg dziennie/l DJP Łącznie: 105 kg dziennie/l DJP Wynika stąd, że dla 120 krów dobowy obrót masy towarowej wynosi 12,5 tony, nie licząc 12 ton wody i 1,5 tony gnojówki. Obora musi być więc funkcjonalnie powiązana z magazynem pasz i ściołów, z silosami na kiszonkę, z gnojownią, aby zmniejszyć długość transportowych tras. Ważną rolę w obsłudze inwentarza odgrywa spraw­ność transportu pasz i ściołów, obornika oraz mleka. Procentowy udział czasu robocizny ludzkiej w poszczególnych rodzajach prac wynosi: przygotowanie pasz udój, usuwanie obornika, prace inne. Dla zmniejszenia pracochłonności w obsłudze zwierząt, układy funk­cjonalne budynków dla bydła powinny uwzględniać proste ciągi techno­logiczne i komunikacyjne, zwłaszcza paszowe i gnojowe. W zależności od rozmiarów produkcji i wielkości gospodarstwa, elementem usprawniają­cym obsługę zwierząt jest mechanizacja prac w oborze. Powinno to jednak pozostawać w odpowiedniej proporcji do efektów produkcyjnych gospodarstwa ze względu na wysoki stosunkowo koszt urządzeń mecha­nicznych. Mechanizacja lub usprawnienie prac w oborze dotyczy zwłasz­cza dowozu i zadawania pasz, usuwania obornika i sposobu udoju mleka, który wymaga największych nakładów robocizny. Ze względu na sposób utrzymywania bydła w budynku, obory dzielą się na: obory zamknięte (alkierzowe), obory wolnostanowiskowe, obory wolnowybiegowe. Jest to budynek zamknięty ścianami z czterech stron, w którym zwierzęta przebywają na stanowiskach na uwięzi. Obora alkierzowa zali­czana jest do budynków ciepłych, gdzie najniższa temperatura (w czasie mrozów) powinna wynosić + 6°C — przy wilgotności względnej 80%. Obora składa się z trzech zasadniczych grup pomieszczeń: pomieszczenie główne, hala dla bydła, w której każda sztuka ma własne stanowisko, pomieszczenia pomocnicze, w skład których wchodzą: paszarnia, zlewnia mleka, podręczne magazyny pasz treściwych, siana i słomy, oko­powych, pomieszczenia usługowe, takie jak dyżurka, szatnia, WC, które wy­stępują w dużych fermach bydła. Hala dla zwierząt stanowi jedno wnętrze przestrzenne, składające się z następujących elementów: stanowiska dla krów, żłoby do zadawania paszy, korytarze paszowe i korytarze gnojowe. Układ stanowisk w oborze może być rozwiązany jako jednorzędowy, dwurzędowy lub wielorzędowy, w układach poprzecznych lub podłuż­nych. Ze względu jednak na ułatwienia organizacyjne stosuje się naj­częściej układy dwurzędowe lub wielorzędowe podłużne, oparte na pro­stych ciągach technologicznych, co nie jest możliwe w oborach o układach poprzecznych. Dla łatwiejszej obsługi zwierząt w oborze stosuje się ko­rytarze poprzeczne, prostopadłe do rzędów stanowisk (średnio około 30 stanowisk w linii ciągłej). Szerokość korytarzy poprzecznych, przy ścianach szczytowych wynosi do 1 m, natomiast pozostałe korytarze poprzeczne, służące równocześnie do wypędu bydła szerokości 2 stanowisk. Wysokość wszystkich pomieszczeń w oborze alkierzowej wynosi prze­ciętnie około 2,70 m. Wysokość ta jest zależna od szerokości budynku i rozwiązań konstrukcyjnych przekrycia. Oświetlenie hali dla zwierząt wynosi 1:12 do 1:16 powierzchni okien do powierzchni posadzki, a w po­mieszczeniach pomocniczych 1:8 do 1:12. Oprócz oświetlenia naturalnego, każda obora powinna być wyposażona w oświetlenie elektryczne.