A A A

Faktury kamienia i możliwości ich zastosowania w poszczególnych ro­dzajach snrowca kamiennego

Faktura jest to stan wykończenia powierzchni kamienia, decydujący o jego wyglą­dzie i uzyskiwanym efekcie plastycznym kamieniarki. Tzw. faktury surowe są uzyski­wane bezpośrednio przy urabianiu skały — bez względu na zastosowane metody eksplo­atacji i zasadniczo bez dodatkowej obróbki. Typowym przykładem takiej faktury, dość chętnie stosowanym np. w odniesieniu do elementów cokołowych jako ich ostateczne wykończenie, jest faktura łupana. Eksponuje ona powierzchnię naturalnego przełamu skały — bez widocznych śladów narzędzi — o gładkości uzależnionej od oddzielności skały (jeśli powierzchnia licowa elementu kamiennego jest dodatkowo obrzeżona obro­bionym i wyraźnie wtopionym pasem, wykończenie to nazywa się rustyką). Inne faktury są uzależnione od rodzaju i sposobu wykonania obróbki udarowej lub ściernej oraz od zastosowania takich narzędzi, jak to wynika z ustaleń p. 1.4. Fak­turą pośrednią pomiędzy fakturą udarową a fakturą ścierną jest faktura piaskowana, uzyskiwana w wyniku uderzeń powierzchni kamienia strumieniem piasku lub granulo­wanego żwirku kwarcowego, wyrzucanego z piaskownicy. Jest to powierzchnia wyrów­nana, szorstka, o śladach obróbki widocznych w postaci drobnych, gęsto rozrzuconych punktów (nakłuć)"3'. Możliwość zastosowania określonej faktury jest uzależniona z jed­nej strony od naturalnych właściwości skały (tabl. 1-5), np. od jej łupliwości, która może być bardzo dobra, lecz także może być zaledwie zaznaczona, a z drugiej — cd kształtu elementu kamiennego (np. faktury łupanej, rwanej lub piłowanej nie można zastosować na powierzchniach sferycz­nych) i poszukiwanego efektu plastycznego (profilowania elementu, jego umiejscowienia na elewacji itd.).