Przechowywanie zboża w pomieszczeniach specjalnie do tego celu przeznaczonych, podlega skomplikowanemu procesowi technologicznemu, którego podstawowymi operacjami są następujące czynności: — przyjmowanie zboża do magazynu, — ulepszanie jego jakości poprzez czyszczenie, przewietrzanie, wstęp­ne sortowanie, suszenie, przechowywanie zboża, ekspedycja. Każda z tych czynności stanowi oddzielny etap procesu technologicz­nego, przy czym przyjmowanie i ekspedycja zboża — głównie są zwią­zane z transportem. Właściwości fizyczne zboża, tzn. jego sypkość, stwarzają korzystne warunki do stosowania różnorodnych środków transportowych i całkowi­tej mechanizacji transportu zboża wewnątrz magazynu. Zastosowanie me- chanizacji umożliwia wprowadzenie procesu potokowego o dużej wy­dajności. Procesy technologiczne, zachodzące w magazynach zbożowych, mają na celu poprawienie jakości przyjmowanego do magazynu zboża i dopro­wadzenie go do stanu umożliwiającego długotrwałe przechowywanie. Do tego celu stosowane są różnego rodzaju maszyny, suszarnie, wialnie, urządzenia do przewietrzania i wiele innych. Przed podjęciem decyzji o budowie magazynu, przeznaczonego do przechowywania zboża, sporządza się schemat procesu technologicznego, w którym uwzględnić należy następujące elementy: kolejność podstawowych operacji procesu technologicznego, wybór typu magazynu, wybór urządzeń transportowych. Magazyny zbożowe przeznaczone są przede wszystkim do przechowy­wania żyta, pszenicy, owsa, jęczmienia oraz nasion roślin motylkowych. Najczęściej spotykane magazyny: płaskie, zwane podłogowymi — jedno i wielokondygnacyjne, podłogowo-zasiekowe, jedno- i wielokondygnacjowe, lejowe, komorowe, silosowe. Magazyny podłogowe i podłogowo-zasiekowe, oparte są przeważnie na schemacie technologicznym, przystosowanym do tradycyjnych metod zbioru zbóż, przy użyciu narzędzi ręcznych, konnych żniwiarek i ciągni­kowych snopowiązałek. Układ przestrzenny tych magazynów (rys. 3.4.) ma charakter zamkniętej formy budynku, która chroni zboże przed wpływami atmosferycznymi, szkodnikami, zanieczyszczeniami itp. Tego typu spichrze były z zasady pozbawione mechanizacji i wyposażone były w ruchome urządzenia podstawowe i maszyny czyszczące. Dlatego też magazyny podłogowe przeznaczano do składowania ziarna suchego lub lekko wilgotnego, dostarczonego z młocarni. Zakres procesów technolo­gicznych był ograniczony w zasadzie do czyszczenia i zaprawiania ziarna, a głównym zadaniem było przygotowanie ziarna do siewu. Magazyny podłogowo-zasiekowe o nowszych rozwiązaniach wyposa­żone są w mechaniczny transport ziarna — za pomocą dmuchaw lub podnośników czerpakowych. Magazyny podłogowo-zasiekowe różnią się od podłogowych zastosowaniem przegród ruchomych lub stałych, dzielą­cych powierzchnię składową na mniejsze pola. Pojemność magazynów gospodarczych starego typu ograniczona była do trzech rodzajów: magazyn na 100 ton — 14 m3/t ziarna, magazyn na 150 ton — 12 mVt ziarna, magazyn na 250 ton — 11 m3/t ziarna. Ponadto magazyny te odpowiadać musiały określonym wymaga­niom technologicznym, takim jak: wysokość pomieszczenia magazy­nowego, dostęp światła dziennego, szczelność podłóg, ścian i dachu, suchość pomieszczeń, możliwość przewietrzania, odporność cieplna, wytrzymałość stropów oraz odpowiednia lokalizacja z dogodną komuni­kacją. Spichrz lejowy ma dno ukształtowane w postaci leja, dzięki czemu powstaje możliwość samoczynnego zsypywania ziarna do urządzeń trans­portowych na dole, transportowania ziarna podnośnikami do góry i zasy­pywania rurami zsypowymi do zasieków na różnych kondygnacjach. Eliminuje to ręczną pracę przesypywania ziarna. Magazyny te ze względu na wyższe koszty budowy są mniej rozpowszechnione. W spichrzu komorowym podział na kondygnację został zastąpiony komorą, dzięki czemu lepiej wykorzystana jest kubatura budynku. Utrud­niona jest jednak w tych spichrzach kontrola przechowywanego ziarna w komorze i niezbędne są urządzenia sygnalizujące o nadmiernym za­grzewaniu się ziarna. Spichrze komorowe stosowane są rzadko ze względu na ograniczoną ilość jednolitego ziarna zbieranego w gospodarstwie, dlatego też bardziej rozpowszechniły się spichrze kombinowane podłogowo-komorowe, w któ­rych część ziarna przechowywana jest w komorach, natomiast reszta ziarna w zasiekach i workach. Współczesne metody zbioru zbóż za pomocą kombajnów zadecydowały o wprowadzeniu nowych wymagań technologicznych w zakresie przygo­towania obróbki i składowania ziarna. Kombajnowy zbiór zbóż spowodo­wał rozszerzenie zakresu procesów technologicznych ze względu na duże zanieczyszczenie i dużą wilgotność ziarna przy tym systemie zbioru. Dlatego też zaistniała potrzeba stosowania nowych zabiegów, jak: masowe przyjęcie zboża, czyszczenie, suszenie i konserwacja. Najodpowiedniejszym typem magazynu do przechowywania zboża, po­chodzącego ze zbioru kombajnowego, są magazyny typu silosowego. Maga­zyny te składają się z dwóch zasadniczych form przestrzennych: pomieszczenia technologicznego wyposażonego w maszyny i urzą­dzenia do czyszczenia, suszenia, odkażania, ważenia i wewnętrznego transportu ziarna, baterii pojemników, zwanych silosami, przeznaczonych do magazy­nowania ziarna (rys. 3.5.). Magazyny tego typu, z pełną mechanizacją procesów technologicznych, przystosowane są do dużej przepustowości i szybkiego oczyszczania ziar­na, zapewniającego standard odpowiadający normom handlowym i siew­nym (rys. 3.6.). Zakładami związanymi z magazynowaniem ziarna są punkty czyszcząco-suszarnicze, stosowane przy modernizacji starych magazynów pod­łogowych, lub podłogowo-zasiekowych. Pełnią one funkcje związane ze sprawnym przyjmowaniem ziarna, czyszczeniem, ważeniem i transportem wewnętrznym ziarna, a zatem funkcje, do których magazyny starego typu nie były przystosowane (rys. 3.7., 3.8., 3.9.). W praktyce stosowane są również punkty czyszcząco-suszarnicze z baterią silosów dla zwiększenia przepustowości zmodernizowanych ma­gazynów (rys. 3.10.). Jednym z ważniejszych warunków sprawnej eksploatacji magazynów, jest lokalizacja obiektu w terenie. Decyzje takie podejmowane są na pod­stawie badań ekonomicznych, technicznych i .technologicznych. Celem obniżenia kosztów transportu, magazyny zbożowe buduje się zwykle przy dogodnych szlakach komunikacji drogowej, kolejowej lub wodnej. Sieć magazynów zbożowych na obszarach produkcji rolnej obejmuje dwa rodzaje magazynów: magazyny gospodarcze (PGR i punkty skupu), oraz magazyny należące do Polskich Zakładów Zbożowych. Pierwsze z nich lokalizowane są z uwzględnieniem układów osiedlowych na tle sieci komunikacyjnej, w stosunku do przewidzianych obrotów w okresie szczytowego nasilenia zbioru zbóż. Magazyny Państwowych Zakładów Zbożowych natomiast lokalizowane są zgodnie z ogólnogospodarczą poli­tyką kraju i przeznaczone są do magazynowania zboża zakupionego w punktach skupu, przewidzianego do dalszego obrotu. Oprócz wymienionych magazynów, występują także spichrze o spec­jalnym przeznaczeniu, a mianowicie na ziarna niektórych zbóż i nasion, jak np. kukurydza, nasiona strączkowe, nasiona traw, które wymagają innych warunków magazynowania niż omawiane wyżej. W najbliższych latach duży nacisk zostanie położony na magazyny zbożowe — silosowe, całkowicie zmechanizowane, bowiem kombajnowy zbiór zbóż obejmować będzie coraz większy obszar użytków rolnych, a wydajność zbóż z hektara, dzięki zabiegom agrotechnicznym, niewspół­miernie wzrośnie w porównaniu do zbiorów obecnych.