A A A

SCHODY

Służą jako komunikacja pionowa do pokonywania róż­nicy wysokości między kondygnacjami. Ich właściwe usytuowanie w domku zapewnia określone powiązania funkcjonalne między poszczególnymi pomieszczenia­mi. Schody projektuje się na różne sposoby, zgodnie z wyborem typu domku jednorodzinnego, jego wielkoś­cią, sposobem zabudowy na działce i ze względu na strony świata. W przypadku budynku bliźniaczego o podziale piono­wym (z dwoma mieszkaniami, jedno nad drugim) schody należy zaprojektować w taki sposób, aby mo­żna było z nich wejść do odizolowanych od siebie mieszkań (osobno zamykanych). Schody nie muszą być koniecznie dwubiegowe, mogą mieć kształt litery ,,L", mogą być trzybiegowe z dwoma spocznikami itp. Ale w takiej sytuacji w obu mieszka­niach traci się możliwość wkomponowania schodów w hall. W domku wyniesionym o 120-150 cm nad oko­liczny teren schody przy wejściu powinny być umiesz­czone w taki sposób, aby jeden bieg tworzył wejście na poziom parteru, a drugi zejście do piwnicy. Jest to bardzo ekonomiczne rozwiązanie, ułatwiające również komunikację w domku jedno- i dwukondygnacyjnym. Może być zastosowane na terenie płaskim i pochyłym. Jeżeli budujemy schody jedno- lub kilkubiegowe, wskazane jest takie oszczędne rozwiązanie, które pozwala umieścić bieg prowadzący na niższą kondy­gnację pod biegiem schodów prowadzących na górę. Oszczędza się przez to powierzchnię. Z punktu widze­nia wykonawcy, konstruktora i użytkownika najlepsze są schody proste, bez zbędnych załamań. W mieszka­niach większych, np. z pokojami dziennymi dwukon­dygnacyjnymi lub galerią, czy też przesuniętymi jeszcze wyżej, o półpiętro, można oprócz schodów głównych, łączących parter z piętrem, zaprojektować jeszcze drugie schody - jednobiegowe lub kręcone w samym pokoju dziennym. Schody kręcone zajmują naj­mniej miejsca i jeżeli właściwie wykończy się górny podest (zakończenie przesunięte o 90 cm przed na­stępny stopień dolnej kondygnacji), to wtedy umożli­wiają one np. przeniesienie szafy o wymiarach 180x xl 80x50 cm. Jeżeli w domku są tylko jedne schody łączące dwie kondygnacje i na wyższej jest część sy­pialna, to nie należy sytuować wejścia na schody na parterze w pokoju dziennym. Jeżeli schody na piętro usytuowane są w hallu lub przedpokoju, a pod nimi umieszcza się bieg prowadzą­cy do piwnicy, to należy wtedy wybudować jeszcze jedne schody prowadzące do piwnicy z zewnątrz dom­ku. Ładnie zaprojektowane schody, bez względu na użyty materiał, mogą być ozdobą domku jednorodzin­nego. Pod względem konstrukcyjnym i budowlanym schody zaliczane są do najtrudniejszych konstrukcji, które na­leży wykonać przy budowie domku jednorodzinnego. Dlatego trzeba ostrożnie wyznaczać ich wymiary i umieścić w domku tak, aby zajmowały mało miejsca i dobrze służyły swojemu celowi. Przyjęta szerokość schodów wynosi minimum 70 cm w świetle, co umożliwia również przenoszenie mebli. Na całej długości wysokość przejścia w świetle mierzona pionowo powinna wynosić co najmniej 200 cm. Łat­wość chodzenia po schodach zależy od stosunku wy­sokości stopnia do jego szerokości. Przekrój poprze­czny stopnia oblicza się na podstawie długości kroku przeciętnego człowieka. Kąt nachylenia stopni wyraża się na wykresach budowlanych przez stosunek wyso­kości stopnia do jego szerokości. Optymalne rozmiary stopni stosowanych w schodach w domkach jedno­rodzinnych są następujące: maksymalna wysokość stopnia w domku jednoro­dzinnym wynosi 19 cm, bardziej strome mogą być tylko schody prowadzące do piwnicy lub na poddasze (wysokość stopni 20 cm), schody prowadzące na niezamieszkany strych mo­żna zastąpić mocno przytwierdzoną metalową drabin­ką lub wmurowanymi stalowymi podnóżkami, w jednobiegowych, nie załamanych schodach nie można zmieniać ani szerokości, ani wysokości stopni. Najpraktyczniejsze są schody dwubiegowe, proste, zajmujące mało miejsca. Ze względów oszczędnościo­wych biegi schodów dwubiegowych sytuuje się blisko siebie. W domkach jednorodzinnych stosuje się z po­wodzeniem także schody jednobiegowe. Na konstru­kcję stopni ma wpływ zastosowany materiał. Naj­częściej używa się stopni z podciętą podstopnicą, które mają prosty kształt i umożliwiają wykończenie stopnia od dołu. Ładniej jednak wyglądają schody ze stopnicą wystającą przed podstopnicę 3-5 cm i o gru­bości 3-6 cm (zależnie od rodzaju materiału). Stopnice mogą być oparte na belkach policzkowych, które wspierają się na spocznikach i w ten sposób zastępu­ją dawne schody filarowe. Są lżejsze, ładniejsze i za­pewniają lepsze oświetlenie schodów. Wykonuje się również schody podwieszone. Mają one lekką konstrukcję i umożliwiają wiele efektownych rozwiązań konstrukcyjnych, architektonicznych i pla­stycznych. Ich stopnie wykonane z żelbetu, drewna dębowego, stali lub tworzyw sztucznych zawieszone są na stalowych ściągach umieszczonych w konstru­kcji stropu. Schody z podwieszonymi stopniami mogą być proste lub krzywoliniowe, o dowolnej liczbie bie­gów i spoczników. Mogą być zawieszone w dowolnym miejscu w przestrzeni, według potrzeb, i podwieszone z jednej lub dwóch stron. Jeżeli biegi wiszą swobodnie z obu stron, niektóre z zawieszonych ściągów są za­kotwione w konstrukcji dolnego stropu. Mają one prostą konstrukcję i nie są konieczne żadne złożone prace przy wykonywaniu spoczników, ponieważ biegi takich schodów nie mają jałowych stopni. Stopnie osadza się na załamanym rąbku i siodle (tzw. schody policzkowe). Jest to bardzo dobre rozwiązanie konstrukcyjne, bo jest statyczne i zabezpiecza wza­jemne położenie stopni. Schody drewniane stosuje się w domkach jednoro­dzinnych o najwyżej dwóch kondygnacjach i zwykle umieszcza się je w hallu lub w przedpokoju; są wtedy częścią tych pomieszczeń - elementem wyposażenia. Na schody drewniane wybiera się najczęściej świerk, sosnę lub dąb. Stopnie muszą być z twardego drewna, aby były odporne na ścieranie i nie tworzyły wgłębień. Wielką zaletą schodów drewnianych i stalowych jest ich lekkość (rzeczywista i optyczna) oraz możliwość wstępnego przygotowania przed zamontowaniem, szybkiego wykończenia i łatwość montażu. Balustrada odgradza wolne strony schodów i spoczni­ków. W pomieszczeniach mieszkalnych balustrada musi mieć co najmniej 90 cm wysokości. Między szczelinami balustrady może być wolna przestrzeń o maksymalnej szerokości 12 cm. Balustradę wykańcza się drewnianą lub metalową gładką poręczą. Schody powinny mieć zapewnione wietrzenie i oświe­tlenie naturalne. Współczynnik oświetlenia dziennego powinien wynosić średnio 0,40-0,50% i nie może być niższy od 0,25%. Sztuczne oświetlenie powinno mieć średnio 40 luxów.