SCHODY
Służą jako komunikacja pionowa do pokonywania różnicy wysokości między kondygnacjami. Ich właściwe usytuowanie w domku zapewnia określone powiązania funkcjonalne między poszczególnymi pomieszczeniami.
Schody projektuje się na różne sposoby, zgodnie z wyborem typu domku jednorodzinnego, jego wielkością, sposobem zabudowy na działce i ze względu na strony świata.
W przypadku budynku bliźniaczego o podziale pionowym (z dwoma mieszkaniami, jedno nad drugim) schody należy zaprojektować w taki sposób, aby można było z nich wejść do odizolowanych od siebie mieszkań (osobno zamykanych). Schody nie muszą być koniecznie dwubiegowe, mogą mieć kształt litery ,,L", mogą być trzybiegowe z dwoma spocznikami itp. Ale w takiej sytuacji w obu mieszkaniach traci się możliwość wkomponowania schodów w hall. W domku wyniesionym o 120-150 cm nad okoliczny teren schody przy wejściu powinny być umieszczone w taki sposób, aby jeden bieg tworzył wejście na poziom parteru, a drugi zejście do piwnicy. Jest to bardzo ekonomiczne rozwiązanie, ułatwiające również komunikację w domku jedno- i dwukondygnacyjnym. Może być zastosowane na terenie płaskim i pochyłym. Jeżeli budujemy schody jedno- lub kilkubiegowe, wskazane jest takie oszczędne rozwiązanie, które pozwala umieścić bieg prowadzący na niższą kondygnację pod biegiem schodów prowadzących na górę. Oszczędza się przez to powierzchnię. Z punktu widzenia wykonawcy, konstruktora i użytkownika najlepsze są schody proste, bez zbędnych załamań. W mieszkaniach większych, np. z pokojami dziennymi dwukondygnacyjnymi lub galerią, czy też przesuniętymi jeszcze wyżej, o półpiętro, można oprócz schodów głównych, łączących parter z piętrem, zaprojektować jeszcze drugie schody - jednobiegowe lub kręcone w samym pokoju dziennym. Schody kręcone zajmują najmniej miejsca i jeżeli właściwie wykończy się górny podest (zakończenie przesunięte o 90 cm przed następny stopień dolnej kondygnacji), to wtedy umożliwiają one np. przeniesienie szafy o wymiarach 180x xl 80x50 cm. Jeżeli w domku są tylko jedne schody łączące dwie kondygnacje i na wyższej jest część sypialna, to nie należy sytuować wejścia na schody na parterze w pokoju dziennym.
Jeżeli schody na piętro usytuowane są w hallu lub przedpokoju, a pod nimi umieszcza się bieg prowadzący do piwnicy, to należy wtedy wybudować jeszcze jedne schody prowadzące do piwnicy z zewnątrz domku. Ładnie zaprojektowane schody, bez względu na użyty materiał, mogą być ozdobą domku jednorodzinnego.
Pod względem konstrukcyjnym i budowlanym schody zaliczane są do najtrudniejszych konstrukcji, które należy wykonać przy budowie domku jednorodzinnego. Dlatego trzeba ostrożnie wyznaczać ich wymiary i umieścić w domku tak, aby zajmowały mało miejsca i dobrze służyły swojemu celowi. Przyjęta szerokość schodów wynosi minimum 70 cm w świetle, co umożliwia również przenoszenie mebli. Na całej długości wysokość przejścia w świetle mierzona pionowo powinna wynosić co najmniej 200 cm. Łatwość chodzenia po schodach zależy od stosunku wysokości stopnia do jego szerokości. Przekrój poprzeczny stopnia oblicza się na podstawie długości kroku przeciętnego człowieka. Kąt nachylenia stopni wyraża się na wykresach budowlanych przez stosunek wysokości stopnia do jego szerokości. Optymalne rozmiary stopni stosowanych w schodach w domkach jednorodzinnych są następujące:
maksymalna wysokość stopnia w domku jednorodzinnym wynosi 19 cm,
bardziej strome mogą być tylko schody prowadzące do piwnicy lub na poddasze (wysokość stopni 20 cm),
schody prowadzące na niezamieszkany strych można zastąpić mocno przytwierdzoną metalową drabinką lub wmurowanymi stalowymi podnóżkami,
w jednobiegowych, nie załamanych schodach nie można zmieniać ani szerokości, ani wysokości stopni. Najpraktyczniejsze są schody dwubiegowe, proste, zajmujące mało miejsca. Ze względów oszczędnościowych biegi schodów dwubiegowych sytuuje się blisko siebie. W domkach jednorodzinnych stosuje się z powodzeniem także schody jednobiegowe. Na konstrukcję stopni ma wpływ zastosowany materiał. Najczęściej używa się stopni z podciętą podstopnicą, które mają prosty kształt i umożliwiają wykończenie stopnia od dołu. Ładniej jednak wyglądają schody ze stopnicą wystającą przed podstopnicę 3-5 cm i o grubości 3-6 cm (zależnie od rodzaju materiału). Stopnice mogą być oparte na belkach policzkowych, które wspierają się na spocznikach i w ten sposób zastępują dawne schody filarowe. Są lżejsze, ładniejsze i zapewniają lepsze oświetlenie schodów. Wykonuje się również schody podwieszone. Mają one lekką konstrukcję i umożliwiają wiele efektownych rozwiązań konstrukcyjnych, architektonicznych i plastycznych. Ich stopnie wykonane z żelbetu, drewna dębowego, stali lub tworzyw sztucznych zawieszone są na stalowych ściągach umieszczonych w konstrukcji stropu. Schody z podwieszonymi stopniami mogą być proste lub krzywoliniowe, o dowolnej liczbie biegów i spoczników. Mogą być zawieszone w dowolnym miejscu w przestrzeni, według potrzeb, i podwieszone z jednej lub dwóch stron. Jeżeli biegi wiszą swobodnie z obu stron, niektóre z zawieszonych ściągów są zakotwione w konstrukcji dolnego stropu. Mają one prostą konstrukcję i nie są konieczne żadne złożone prace przy wykonywaniu spoczników, ponieważ biegi takich schodów nie mają jałowych stopni. Stopnie osadza się na załamanym rąbku i siodle (tzw. schody policzkowe). Jest to bardzo dobre rozwiązanie konstrukcyjne, bo jest statyczne i zabezpiecza wzajemne położenie stopni.
Schody drewniane stosuje się w domkach jednorodzinnych o najwyżej dwóch kondygnacjach i zwykle umieszcza się je w hallu lub w przedpokoju; są wtedy częścią tych pomieszczeń - elementem wyposażenia. Na schody drewniane wybiera się najczęściej świerk, sosnę lub dąb. Stopnie muszą być z twardego drewna, aby były odporne na ścieranie i nie tworzyły wgłębień. Wielką zaletą schodów drewnianych i stalowych jest ich lekkość (rzeczywista i optyczna) oraz możliwość wstępnego przygotowania przed zamontowaniem, szybkiego wykończenia i łatwość montażu. Balustrada odgradza wolne strony schodów i spoczników. W pomieszczeniach mieszkalnych balustrada musi mieć co najmniej 90 cm wysokości. Między szczelinami balustrady może być wolna przestrzeń o maksymalnej szerokości 12 cm. Balustradę wykańcza się drewnianą lub metalową gładką poręczą. Schody powinny mieć zapewnione wietrzenie i oświetlenie naturalne. Współczynnik oświetlenia dziennego powinien wynosić średnio 0,40-0,50% i nie może być niższy od 0,25%. Sztuczne oświetlenie powinno mieć średnio 40 luxów.