Do właściwości warunkujących przydatność kruszywa do betonu zalicza się: a) uziarnienie, w tym zawartość pyłów (ziaren o wymiarze 0,063 mm), podziarna i nadziania, b) kształt ziarn, c) cechy wytrzymałościowe określone wytrzymałością na ściskanie skały w przypadku kruszywa łamanego lub odpornością na miażdżenie i zawartością ziarn słabych w przypadku kruszywa naturalnego, zanieczyszczenia w postaci ciał obcych i związków organicznych, zawartości związków siarki, 0 nasiąkliwość i mrozoodporność. Większość z wymienionych właściwości jest sprawdzona przez producenta kruszyw. Tylko niektóre z nich są sprawdzane przy odbiorze jakościowym dostarczanych partii przez odbiorcę kruszywa. Sprawdzenia te wchodzą w zakres tzw. badań doraźnych. Obejmują one sprawdzenie: uziarnienia, zawartości zanieczyszczeń obcych i organicznych, zawartości pyłów mineralnych. Badania te powinny być wykonane zgodnie z właściwymi normami. W przypadku gdy kruszywo nie spełnia wymagań określonych w normach przedmio­towych, może być ono użyte do wykonania betonu pod warunkiem jednak zmieszania z innym kruszywem lepszym, tak aby otrzymana mieszanina kruszyw miała odpowiednie właściwości. Norma PN-75/B-06250 wymaga, aby oprócz badań doraźnych kruszyw przy produkcji betonu wykonywać tzw. bieżące sprawdzanie kruszywa. Badania te mają na celu okreś­lenie ewentualnego zawilgocenia kruszywa dla wprowadzenia ewentualnej korekty re­ceptury roboczej na beton oraz stwierdzenie zmian w zawartości kruszywa drobnego (do 2 mm) w kruszywie. Stosuje się dwie metody. Pierwsza metoda, stosowana w przy­padku wykonywania betonu z kilku kruszyw, polega na pobieraniu okresowo z pojedynczego zarobu próbki mieszanki betonowej o masie co najmniej 5 kg. Po zważeniu próbki przesiewa się ją przez sito o oczkach 2 mm zanurzone w wodzie. Pozostałość na sicie waży się i określa w procentach w odniesieniu do masy próbki. Jeżeli żaden z dziesięciu wyników badań otrzymanych w ciągu zmiany roboczej nie różni się więcej niż o 5% od wartości bez­względnej średniej zawartości ziarn kru­szywa poniżej 2 mm, uznaje się, że jedno­litość uziarnienia kruszywa jest zachowana. Drugą metodę stosuje się do oceny jednolitości uziarnienia przy wykonywaniu be­tonu tylko z jednego kruszywa. W takim przypadku należy pobrać — z różnych przy­padkowo wybranych miejsc — próbki w ilości 1 próbka na każde 10-r-20 m3 kruszywa. Ogólna ilość próbek kruszywa nie może być mniejsza niż 5. Każdą próbkę oddzielnie, bez suszenia, rozdziela się na grupy frakcji: O-r-0,5; 0,5-f-2 i powyżej 2 mm. Dla ułatwie­nia rozdziału na frakcje kruszywo można przesiewać w strumieniu wody. Po rozsianiu poszczególne grupy frakcji waży się w stanie mokrym. Dopuszczalne różnice zawartości poszczególnych grup frakcji od wartości średnich podano w tabl. 4-5. Zgodnie z kryteriami podanymi w tabl. 4-5 ocenie jednolitości uziarnienia kruszywa nie podlegają frakcje lub grupy frakcji, których w kruszywie jest średnio mniej niż 15%.